Tüm oyunlarını kapalı gişe oynayan Moda Sahnesi’ni tanıyor musunuz?
Mert Fırat, Caner Cindoruk, Melis Birkan, Timur Acar, Onur Ünsal gibi tanınmış sinema ve televizyon sanatçılarının sahneye çıktığı Moda Sahnesi’nin bilgilerine www.modasahnesi.com adresinden ulaşabilirsiniz. AÜ DTCF Tiyatro Bölümü’nden sınıf arkadaşım Kemal Aydoğan da tiyatronun oyunlarını yönetiyor. İstanbul’da geniş seyirci kitlesine ulaşmayı başaran Moda Sahnesi’nin deneyimli yönetmenine pandemi döneminde tiyatronun başına gelenleri sordum:
“Pandemi ve tiyatro ilişkisi bağlamında tiyatro sanatı adına yaklaşık 6-7 aydır düşünüyoruz. İcraat yapmaktan çok düşünmeye yönelik zamanlar oldu. Bu arada bildiğimiz eski sahne hayatı içinden ‘Babamı Kim Öldürdü’ oyununu yaptık. 17 eylülde başlamıştık ama yeni kapanmalar gündeme geldi. Bir tarafından tiyatro yapıp diğer taraftan da tiyatro adına düşmeye devam ettik. Tiyatro nasıl bir sanattır? Tiyatro hangi koşullarda gerçekleşir? Biz ona ne zaman tiyatro deriz? Mesela ekranda gördüğümüze tiyatro diyor muyuz? Diyebilir miyiz? Çünkü seyircinin katılımı söz konusu ya. Bu gerçek değişmeyecek. Bize tiyatroyu iki oyuncu ve bir seyircinin karşılıklı geldiği; hatta iki oyuncu dememek için ‘diyaloglu sanat’, ‘diyaloglu tiyatro’ diye öğretmişlerdi. Ama karşılıklı olarak aynı mekanda bir araya gelmeleri gerekiyor. Çünkü bir mekanda iki insan bir araya gelince topluluk oluyor. İnsanın hala topluluk olma fikrine ihtiyacı var.”
Ne yazık ki Kemal Aydoğan’ın da söylediği gibi seyirci ile oyuncuyu tiyatro mekanlarında buluşturamadığımız için 2500 yıllık tiyatro keyfinden yoksun kalıyoruz. Bazı tiyatro toplulukları daha öncesinde çekimlerini yaptıkları arşiv oyunlarını ücretli ya da ücretsiz olarak internetten yayınladı. Bu tür paylaşımların tiyatro seyircisini doyurmadığı belli. O gösterileri anında izletemediğinizde, öncesinde kaydedip sonrasında montajlayarak seyirciye sunduğunuzda, yavan bir TV dizisinden ötesi olmuyor. Ben de Kemal Aydoğan’a yaşadığımız sıkıntılı dönemde Moda Sahnesi’nin seyircisiyle nasıl buluştuğunu sordum:
“Biz de oyunumuzu göstermek adına bir şeyler yapmaya başladık ama bizimki canlı olanı naklen aktarmakla ilgili… Canlı performansta tiyatro hala canlılığını korur diye düşünüyoruz. Bu dönemdeki işlerde ekonomik problemi çözmenin anahtarı diye belki kullanılabilir ama virüs geçtiğinde hemen çöpe atılmalı. Bunun dışında bazı arkadaşların denediği dijital ve tiyatronun bir araya geldiği çalışmalar var. Ezberimizdeki tiyatro gibi olmayan ama dijitalin imkanlarıyla kurulan yeni şeylerin araştırmasını yapıyorlar. Ekrana tiyatronun kaydını çekip vermek gibi değil de ekranın ya da dijital ortamın olanaklarıyla bir oyun dünyası, bir iletişim ruhu, iletişim kurmak için birtakım çabalar içinde olanlar var. Benim de yaşım buna çok geç.”
Bu sohbetin sonrasında Moda Sahnesi’nin sahneden naklen yayınladığı ‘Babamı Kim Öldürdü’ oyununu bilgisayarımın ekranından izledim. Edouard Louis’in yazdığı, Ayberk Erkay’ın çevrisini yaptığı, Kemal Aydoğan tarafından yönetilen ve Onur Ünsal’ın oynadığı tek kişilik tiyatro oyunundan çok da etkilendim. İstanbul’daki tiyatro gösterisini, evimdeki ekrandan canlı olarak izlemek ilginç bir deneyim oldu. Tiyatro izlemenin zevkinden uzak kaldığımız pandemi döneminde sahneden canlı yayınlanan tiyatro oyunlarını izlemenin alışkanlık yaratacağı da söylemeliyim.
Bu tür etkinliklere dahil olmanın başka katkısı ise tiyatro dışında geliri olmayan tiyatroların ayakta kalmasına destek sağlayacaktır. Seyirci koltuklarında pandemiden sonra da tiyatro izlemeye niyetliysek şimdi de tiyatroları yalnız bırakmamız gerekiyor. ‘Babamı Kim Öldürdü’ oyununun 16 Ocak ve 30 Ocak’ta sahneden naklen yayınlanacak. Bunun dışındaki oyunlarının da sahneden naklen yayınları olacak. Sahneden naklen tiyatro gösterisini nasıl izleyeceklerini merak edenler Moda Sahnesi’nin web sayfasından bütün sorularına yanıt bulabilir.
Sosyal medyadan takipte kalmanızı tavsiye ederim.