Kimi deniz kıyısında çoğalan karavan kullanıcılarına tepkili yaklaşırken, kimi gezgin karavancı da kendilerine yapılan haksızları dile getiriyor. Bazı karavancıların işgalci davranışları beklenmedik sorunların kapısını aralıyor. Otoparkların yetersizliğinden trafikte yaşanan sıkışıklıklara, görüntü kirliliğinden gürültü kirliliğine ve hatta güvenlik sorununa dönüşebiliyor.
Son yıllarda minimalist yaşam ile seyahat halinde olmayı birleştiren ‘Vanlife’ anlayışı giderek yaygınlaşıyor. Özgürlük, macera ve doğayla iç içe olmaya fırsat yaratan karavan kültürü pek çok insanın hayalini süslüyor. Yine de karavanlardaki yaşamın deniz kenarında mangal yapmakla ya da dağ başında yıldızları seyretmekle geçtiğini düşünmeyin. Örneğin, karavanlarınızı kamusal alanlara veya özel mülklere canınızın istediği gibi park edemezsiniz. Karavanınızın içinde ve dışında çöp bırakmazsınız. Atık sularınızı doğaya dökemezsiniz. Çevreye zarar vermemek için doğal kaynakları tasarruflu kullanmalısınız. Çok gürültülü davranarak çevrenizdekileri huzursuz etmekten kaçınmalısınız. En önemlisi de seyahat ettiğiniz yerlerin kültürüne ve insanlarına saygılı olmalısınız.
Çoğu karavan kullanıcısı, turizm sezonunun hareketlendiği aylarda, Ege ve Akdeniz gibi turizmin popüler merkezlerine yöneliyor. Yüksek sezonda oluşan karavan yoğunluğu ise yerel turizmin akışını olumsuz etkileyebiliyor. Hızla çoğalan karavan kullanıcılarının arasında ‘işgalci karavancı’ olarak tanımlanan bilinçsiz bir kitle de oyunun kurallarını bozuyor. Bazı karavan kullanıcıları, deniz kenarına, ormanlık ya da park gibi alanlara yerleşerek uzun süre ayrılmıyor. Bu alanlardaki altyapı eksikliği çevre kirliliği ve hijyen sorununa neden olabiliyor. İşgalci karavancıların duyarsızlığı karavan turizminin geleceğini de tehdit ediyor.
Karavan kullanımının yaygınlaşması hem turizm sektörüne hem de yerel ekonomiye katkı sağlayabilir. Bunun için karavan kullanıcılarıyla birlikte yerel yönetimlerin de sorumluluk alması gerekir. Yerel yöneticiler destekleyici ve düzenleyici politikalarla karavan turizmini sürdürülebilir hale getirebilir. Hızlı çözümler üretemeyen yöneticiler ise karavan turizminin potansiyelini göremediği için yasaklara yöneliyor.
Yerel yönetimler çevresel sorunları çözmeye çalışırken karavancıların haklarına saygı göstermelidir. Birkaç günü aşmayan konaklamalar için ücretsiz ya da uygun fiyatlı karavan parklarının hizmete sokulması gerekir. Bu gibi altyapısı düzenlenmiş alanların elektrik, su, tuvalet, duş gibi temel ihtiyaçları karşılanmalıdır. Temizlik ve güvenlik hizmetleri aksatılmamalıdır. Özel sektörün işlettiği ücretli karavan kampinglerinin hizmeti de dünya standartlarında olmalıdır. Uygun tesisler oluşturulmadan yasaklamalar getirmek yalnızca sorunu büyütecektir.
İlk kez bölgelerine gelen karavancılara, bilgilendirme ve eğitim çalışmalarıyla, nerede ve nasıl konaklayabilecekleri anlatılmalıdır. Karavan kültürüne yakışacak biçimde tatilini geçirmesi gereken karavancılar da konakladıkları alanları temiz bırakmalı, atıklarını uygun şekilde bertaraf etmeli, gürültü yapmadan tatilinin tadını çıkarmalıdır. Konuk oldukları yerlerin kurallarına ve yasalarına uymaları, doğal yaşamı tehdit etmemeleri, çevreye saygılı olmaları ve kamusal alanlarda gereğinden fazla kalmamaları gerekir.
Birçok sorunda olduğu gibi toplumsal dayanışma ve işbirliği oldukça önemlidir. Karavan kullanıcıları birbirleriyle deneyimlerini paylaşmalı, yerel yöneticilere sorunlarını dile getirebilmeli ve çözüm önerileri sunmalıdır. Sivil toplum kuruluşları ile karavancıların temsilcileri dayanışma içinde farkındalığın artmasına yardımcı olabilir. Yerel yönetimler kurallara uymayan karavancılara tavizsiz yaptırımlar uygulamalıdır.
Karavanla seyahat etmek bir ayrıcalık değil, bir tercihtir. Bu tercihi yapan karavan kullanıcıları da doğaya ve topluma karşı sorumluluklarını unutmamalıdır.